Die onverwagte besluit deur president Donald Trump om die wederkerige tariewe van die Verenigde State (VSA) op nievergeldende lande 90 dae lank op te skort, in afwagting van verdere onderhandelings, het ’n sterk herstel in finansiële markte en ’n aanpassing in die vorige donker ekonomiese voorspellings aan die gang gesit.

Prof Raymond Parsons, ekonoom van die Noordwes-Universiteit (NWU) se Besigheidskool, sê hierdie besluit skep nou ’n welkome geleentheid vir talle lande, insluitende Suid-Afrika, om met die VSA vir laer tariewe te onderhandel.

Die skaal van die verdere uitgebreide eensydige tariefverhogings van die Verenigde State (VSA) wat deur president Donald Trump aangekondig is, gaan nie net ’n yslike wig in die wêreld se multilaterale handelstelsel indryf nie, maar is ook vir die Suid-Afrikaanse ekonomie slegte nuus.

Die besluit deur die Monetêre Beleidskomitee (MBK) van die Suid-Afrikaanse Reserwebank (SARB) om die repokoers onveranderd te laat, beklemtoon die rol van niemodelgebaseerde oordele in beleidskeuses, veral in die huidige onseker omstandighede.

Prof Raymond Parsons, ekonoom van die Noordwes-Universiteit (NWU) se Besigheidskool, sê hierdie besluit wat op 20 Maart deur die MBK geneem is, is deur ’n stemming van 4 teenoor 2 beslis.

Die hersiene Begrotingsverklaring wat die Minister van Finansies, Enoch Godongwana, op 12 Maart voorgelê het, wat ’n nuwe fiskale vermenging van besteding, lenings en belasting bied as ’n reaksie op die teenstand voorheen teen die 2%-styging in BTW wat in die oorspronklike Begroting voorgestel is, wyk in ’n mate af van die parameters wat in die oorspronklike Begroting uiteengesit is.

Die groeisyfers van die bruto binnelandse produk vir die vierde kwartaal wat op 4 Maart bekend gemaak is, is positief, maar die matige herstel van die BBP in Kwartaal 4 van 2024 bevestig weer eens dat die Regering van Nasionale Eenheid (RNE) reg was om baie hoër inklusiewe groei en groter werkskepping as Suid-Afrika se vernaamste oorkoepelende ekonomiese prioriteite te stel.  

Die ongekende besluit van die Kabinet van die Regering van Nasionale Eenheid (RNE) om die Begroting tot 12 Maart uit te stel as gevolg van meningsverskille oor belastingverhogings, gaan noodwendig onbedoelde gevolge vir Suid-Afrika se politieke ekonomie hê.

“Ons moenie die uiteindelike gevolge onderskat wat dalk in die lig van die huidige skielike breuk in die bilaterale politieke en diplomatieke betrekkinge tussen die Verenigde State (VSA) en Suid-Afrika vir die Suid-Afrikaanse ekonomie en besighede voorlê nie.”

President Cyril Ramaphosa se omvattende agenda in die staatsrede (SONA), wat die tasbare verbintenis bevestig van die Regering van Nasionale Eenheid (RNE) tot vinniger en beter arbeidsryke groei, is positief.

In sy kommentaar op die staatsrede, wat op 7 Februarie gelewer is, sê prof Raymond Parsons, ekonoom van die NWU Besigheidskool, dat Suid-Afrika se ekonomie inderdaad uiteindelik in staat is tot selfs baie hoër ekonomiese groei as 3% indien die regte keuses gemaak word.

Hoewel dit steeds vir sakeondernemings en verbruikers ’n pynlike saak is, is die besluit deur die Nasionale Energiereguleerder van Suid-Afrika (Nersa) om ’n veel laer verhoging van 12,7% in Ekskom-tariewe toe te laat, in plaas van die 36% wat Eskom wou hê, ’n belangrike uitkoms.

Die beter nuus op die inflasiefront is stadigaan besig om tot laer rentekoerse te lei, en om sodoende leenkoste vir sakeondernemings en verbruikers te verminder. Die Monetêre Beleidskomitee (MBK) het weer eens by sy jongste vergadering – met ’n stemming van vier teen twee – die rentekoerse met ’n verdere 25 basispunte (bps) verlaag.

In sy kommentaar op die jongste besluit deur die MBK om weer eens die repokoers met 25 bps te verlaag, sê prof Raymond Parsons, ekonoom van die NWU Besigheidskool, dat dit wyd verwag is.