Prof Wannie Carstens, ’n begaafde vakkundige in Afrikaans aan die Noordwes-Universiteit (NWU), is onlangs met die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns se Jan H Marais-prys vir sy uitmuntende akademiese werk in Afrikaans vereer.

Die oorhandigingseremonie van hierdie gesogte prys het by die Webersburg-plaas in Stellenbosch plaasgevind.

Prof Carstens het tydens die geleentheid ’n diepsinnige praatjie oor die infrastruktuur van Afrikaans gelewer, en die voortsetting van Afrikaans as wetenskapstaal bepleit. Hy stel ’n sentrum vir die studie van Afrikaans in die vooruitsig om hulp ten opsigte hiervan te verskaf.

Die teenwoordigheid van sy kinders en hulle gades het ’n persoonlike element aan hierdie gedenkwaardige gebeurtenis verleen.

“Ek het baie dinge misgeloop terwyl ek met Afrikaans op verskeie vlakke besig was, selfs ná my aftrede. Ek was by skryfwerk betrokke en was die mederedakteur van vyf boeke sedert ek formeel afgetree het, en ek was werklik bly dat my gesin daar kon wees,” sê hy.

Terwyl hy sy dankbaarheid uitgespreek het, het prof Carstens bygevoeg: “Ek is steeds verstom oor die erkenning wat ek van my portuurgroep ontvang het. Om die eerste voormalige permanente personeellid van die NWU te wees om hierdie eer te ontvang, is ’n voorreg. Dit is feitlik ondenkbaar dat ek die eerste van so baie mense met kundigheid in Afrikaans in die verskillende vakgebiede aan die universiteit was. Ek hoop dat dit help om die NWU bekend te stel as ’n universiteit waar uitnemendheid in Afrikaans steeds gewaardeer word.”

Wat ’n reis

Sedert prof Carstens in 1991 by die NWU se voorloper, die Potchefstroomse Universiteit vir Christelike Hoër Onderwys, aangesluit het, het hy beduidende bydraes tot die Afrikaanse taalkunde gelewer deur verskeie boeke te skryf en te redigeer.  Ná sy aftrede aan die einde van 2017 het hy sy akademiese reis voortgesit en is steeds as buitengewone professor by die NWU betrokke.

Sy toewyding aan die Afrikaanse taalkunde het duidelik geword toe hy by die Universiteit Stellenbosch begin studeer het, waar hy sy fokus na Afrikaans as sy primêre studiegebied verskuif het. Sy akademiese reis het op vele toekennings en mylpale uitgeloop, insluitende die voltooiing van sy DLitt-graad en die publikasie van verskeie deurslaggewende boeke wat ’n betekenisvolle bydrae op die gebied van die Afrikaanse taalkunde gelewer het.

Prof Carstens het ’n baie belangrike rol in die akademie gespeel deur die volgende geslag vakkundiges te help vorm en uitmuntendheid in die studie van Afrikaans te kweek. Sy leierskap en dienstermyn het ’n onuitwisbare merk op die akademiese landskap gelaat, en ontelbare vakkundiges geïnspireer om akademiese strewes in Afrikaans na te jaag.

“Ek het as skrywer, medeskrywer, redakteur en mederedakteur van verskillende boeke beduidende bydraes tot Afrikaanse taalkunde gelewer.  Ek het die meeste van die boeke aangevoer en was die mederedakteur daarvan toe ek die behoefte vir meer literatuur op daardie gebied raakgesien het. My eie boeke het ook betekenisvolle gapings in sekere subdissiplines oorbrug en het nuwe idees bekendgestel wat deurbrake gemaak het. Dit was duidelik toe ek die mede-uitgewer van ’n omvattende boek oor ’n aspek van die geskiedenis van Afrikaans was,” het hy gesê.

Prof Carstens wil as ’n akademiese entrepreneur beskou word wat altyd gewillig is om nuwe maniere te ondersoek om vanuit ’n Afrikaanse perspektief na taal te kyk. “As ’n eerstejaarstudent in 1971, en nou ongeveer 55 jaar later, is dit verstommend om te sien hoe my lewe om hierdie taal gewentel het.”

Prof Wannie Carstens is onlangs met die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns se Jan H Marais-prys vir sy uitmuntende akademiese werk in Afrikaans vereer.