In die lig van die fyn begrotingslyn wat steeds bewaar moet word deur die Minister van Finansies, Enoch Godongwana, kom die eerste Mediumtermynbegroting-beleidsverklaring (MTBBV) van die Regering van Nasionale Eenheid (RNE) oor as ’n pragmatiese, realistiese en geloofwaardige strategie om Suid-Afrika se uitdagings van lae ekonomiese groei en hoë staatskuld die hoof te bied.
In sy kommentaar op die MTBBV van 30 Oktober sê prof Raymond Parsons, ekonoom van die Noordwes-Universiteit (NWU) se Besigheidskool, dat die 2024 MTBBV breedweg met die oorkoepelende verbintenis van die RNE tot hoër inklusiewe ekonomiese groei en werkskepping ooreenstem.
“Dit is welkome nuus dat Suid-Afrika nou ’n primêre begrotingsoorskot bereik, en dat die verhouding van die skuld-tot-bruto binnelandse produk (BBP) op 75,5% gestabiliseer het, hoewel skuldvermindering oor ’n langer tydperk versprei gaan word. Die risiko’s vir die fiskale vooruitsig bly ook hoog. Aan die bestedingskant bly die openbare sektor se loonrekening die hoogste enkele onmiddellike risiko vir Suid-Afrika se staatsfinansies.”
Prof Parsons wys daarop dat die klem in die 2024 MTBBV was om langertermyn- fiskale buffers te konsolideer en keermure te skep wat moet help om fiskale volhoubaarheid te verseker. Die fiskale data en verbintenisse wat die MTBBV ondersteun, moet nietemin verder ondersoek word wanneer die beloofde mediumtermyn-ontwikkelingsplan in Januarie beskikbaar is en die hoofbegroting in Februarie voorgelê word.
“In die identifisering van beter groeivooruitsigte vir ’n meer volhoubare toekomstige fiskale balans kon die MTBBV nou voortbou op die beleidsmomentum wat deur die RNE geskep is, asook op die tasbare bewyse van ’n verwagte ekonomiese herstel.”
Volgens prof Parsons erken die MTBBV ook die belangrikheid daarvan om beleggings en infrastruktuurontwikkeling as die hoekstene van volgehoue sterker groei en werkskepping aan te moedig.
“Die klem in die MTBBV is dus op beleggingsgeleide groei, met verhoogde deelname vir die privaat sektor. Die Minister van Finansies is reg as hy sê dat Suid-Afrika se probleem basies een van groei is. Die MTBBV se vooruitsig van ’n matige gemiddelde groei van 1,8% in die BBP oor die volgende drie jaar versterk die behoefte aan ’n aksie-georiënteerde agenda om op hierdie groeivooruitsigte te verbeter.”
Prof Parsons sê wat Suid-Afrika nodig het, is ’n paar jaar van vaste en onomkeerbare ekonomiese groei om korttermyn-sakevertroue in langtermyn-beleggersvertroue om te skakel.
“Dit beteken dat die RNE in die tyd wat voorlê by die plan moet hou ten opsigte van sy ekonomiese verbintenisse. Die jongste MTBBV het ’n nuwe gevoel vir ekonomiese rigting geskets, wat – as dit behoorlik geïmplementeer word – dit nou makliker sal maak om oor die volgende drie jaar die regte balans tussen maatreëls wat groei bevorder aan die een kant, en die stabilisering van die hoë skuld-tot-BBP-verhouding aan die ander kant te vind.”
Hy sê dat die uitdaging vir die RNE die neerlê van beleid is, en om so ’n makro-ekonomiese omgewing te skep wat onweerlegbaar op die pilare van doeltreffendheid, stabiliteit, konsekwentheid en sekerheid gebou word, wat ook met die tema van Suid-Afrika se voorsitterskap van die G20 in 2025 sal ooreenstem.
