Markte en ekonome het almal die verdere 25-basispuntverhoging in rentekoerse deur die Monetêrebeleidskomitee (MBK) van die Suid-Afrikaanse Reserwebank (SARB) op 27 Januarie verwag.

Prof Raymond Parsons, ekonoom van die Besigheidskool van die Noordwes-Universiteit (NWU), verduidelik dat dit in die lig van die jongste inflasiedata onvermydelik was dat die MBK die repokoers weer moes verhoog om die geloofwaardigheid van die SARB te behou.

In sy kommentaar oor die verhoging sê hy dat die MBK in sy 4-tot-1-meerderheidstem die positiewe risiko’s van die huidige inflasie as die vernaamste rede beskou waarom rentekoerse weer verhoog moet word.

“Leenkoste vir besighede en verbruikers gaan waarskynlik teen die einde van hierdie jaar verder styg, met potensiële implikasies vir die vlakke van vertroue.”

Hy sê dat die stygende trajek in leenkoste vir besighede en verbruikers in Suid-Afrika hierdie jaar op ’n swak stadium in die binnelandse sakesiklus kom.

“Voorspellings van groei in die bruto binnelandse produk (BBP) in Suid-Afrika in 2022 en 2023 is oor die algemeen onder 2%. Die MBK het self weer sy eie BBP-groeivoorspelling van 1,8% na 1,7% verlaag. Die wêreldekonomie het minder ondersteunend geword.”

Volgens prof Parsons word die negatiewe risiko’s vir Suid-Afrika se ekonomiese prestasie in 2022 steeds in werkloosheid weerspieël waar dit nou op sy rekordhoogte (volgens die breë definisie) van 46% is, en totale vaste beleggings wat op die laagste punt in twintig jaar op 13% van die BBP is.

“Die monetêrebeleidsdilemma word versterk deur die uitdaging om hoër leenkoste te gebruik om wat steeds primêr ‘koste-inflasie’ of ‘aanbodgedrewe’ faktore, soos Eskom-tariewe, brandstofkoste en bottelnekke met voorsiening is, in toom te hou. Die onderdrukte ekonomie beperk die vermoë van produsente om die kostestygings na verbruikers deur te gee.”

Hy sê dat die gevaar hier is dat ’n aggressiewe styging in rentekoerse hierdie jaar dan net uitset en indiensneming kan benadeel.

“Die MBK se klem op ‘gradualisme’ ten opsigte van hangende hoër rentekoerse is dus belangrik. ‘Stagflasie’, sal vir Suid-Afrika die slegste van albei wêrelde gee, met ander woorde lae groei en hoë inflasie, en moet vermy word.”

Prof Parsons glo dat om dit te vermy, die MBK vlugvoetig, datagedrewe en buigsaam moet bly in sy toekomstige besluitneming om die ergste situasie vir ontwikkeling gedurende die verloop van die jaar te voorkom.